کاملترین اصطلاحات، مفاهیم و لغت نامه بورس بر اساس حرف ر
**
رفتار توده وار
رفتار توده وار (Herding Behavior) یا شبیه جمع رفتار کردن که به آن رفتار گلهای نیز گفته میشود، حالتی است که افراد بدون تفکر و برنامهریزی، از رفتار و عملکرد گروه پیروی میکنند. در این شرایط فرد به جای اینکه با استفاده از دانش و اطلاعات خود تصمیمگیری کند، کاری را انجام میدهد که بقیه انجام میدهند. از جمله رفتار تودهوار سرمایهگذاران در بازار سرمایه میتوان به قرار گرفتن در صفهای خرید و فروش سهام در شرایطی اشاره کرد که سرمایهگذار تنها بر اساس پیروی از دیگران و بدون وجود دلیلی خاص، اقدام به صفنشینی میکند. رفتار تودهوار در نوسانات قیمتی و بیثباتی بازارها و همچنین در ایجاد حبابهای قیمتی، تاثیر بسیاری دارد.
رمز ارز
رمز ارز یا ارز دیجیتال، گونهای از دارایی است که خصوصیات فیزیکی نداشته و در محیط مجازی داد و ستد میشود. رمز ارزها معمولا پشتوانه و قانونگذاری متمرکز ندارند و صحت مبادلات آنها به صورت غیر متمرکز بررسی و تایید میشود.
بیت کوین اولین ارز دیجیتال بود که در سال ۲۰۰۹ و بر بستر بلاک چین منتشر شد. پس از معرفی بیت کوین و به محبوبیت رسیدن آن، رمز ارزهای دیگری هم معرفی شدند که برخی از آنها با افزودن ویژگیهای جدید یا استفاده از الگوریتمهای نوین، مورد توجه بسیاری از سرمایه گذاران قرار گرفتهاند.
رونق اقتصادی
افزایش و رشد قابل توجه فعالیتهای اقتصادی یک کشور در یک دوره زمانی، رونق اقتصادی نامیده میشود. افزایش میزان سرمایه گذاریها، افزایش میزان تولید و ایجاد ظرفیتهای جدید تولید، کاهش نرخ بیکاری و افزایش اشتغال تماموقت و ایجاد بنگاههای اقتصادی جدید، از جمله ویژگیهای دوران رونق اقتصادی است. معمولا در دوران رونق، رشد اقتصادی افزایش یافته و مواردی مانند تولید ناخالص داخلی، افزایش پیدا میکنند.
رکود اقتصادی
کاهش قابل توجه فعالیتهای اقتصادی یک کشور طی چند ماه پی در پی، رکود اقتصادی نامیده میشود. کاهش میزان سرمایه گذاریها، کاهش شدید تولید، افزایش نرخ بیکاری و افزایش نرخ ورشکستگی شرکتها و کارخانهها، از جمله ویژگیهای دوران رکود اقتصادی است. معمولا در دوران رکود، رشد اقتصادی بسیار کم یا متوقف شده و مواردی مانند تولید ناخالص داخلی، با کاهش چشمگیری روبرو میشود.
ریسک نقدینگی
به ترکیب دو ریسک نقدینگی تأمین مالی و ریسک نقدینگی دارایی، ریسک نقدینگی گفته میشود. ریسک نقدینگی تأمین مالی که ریسک کمبود وجه نقد نیز نامیده میشود، ریسک ناشی از وجود ناکافی وجه نقد و بهتبع آن عدم توانایی در بازپرداخت بهموقع بدهیها و عمل به تعهدات مالی است. اما ریسک نقدینگی دارایی، ناشی از عدم انجام معامله با قیمت پیشبینیشده است که بسته به نوع دارایی و وابستگی آن به شرایط بازار، میزان این ریسک تغییر میکند.
ریسک اعتباری
ریسک اعتباری زمانی رخ میدهد که وامگیرنده به تعهدات خود در برابر وامدهنده عمدا و یا سهوا عمل نکند. بهعبارتدیگر، ریسک اعتباری همان ریسک عدم تسویه اعتبار به دلیل عدم توانایی یا تمایل وامگیرنده در موعد مقرر نسبت به این کار است. وامدهندگان همواره به دنبال حداقلسازی این نوع ریسک هستند. به همین جهت، آنها وامگیرنده را بهدقت بررسی کرده و تحت شرایط خاصی و با گرفتن تضامین لازم، وام را به او پرداخت میکنند. همچنین با پرداخت وام به گروههای مختلف، تنوعبخشی ایجاد کرده تا ریسک اعتباری را کاهش دهند. معمولا هر چه ریسک اعتباری برآورد شده توسط وامدهنده بیشتر باشد، بهرهی بیشتری برای وام مطالبه خواهد کرد.
ریسک تورم
تورم به معنی افزایش سطح عمومی قیمتها است و در نتیجه به ریسک ناشی از افزایش نرخ تورم، ریسک تورم گفته میشود. ریسک تورم که بهعنوان ریسک قدرت خرید یا ریسک کاهش قدرت خرید وجوه سرمایهگذاری شده نیز شناخته میشود، همه اوراق بهادار را تحت تأثیر قرار میدهد ولی تأثیر آن بر اوراق بهادار با درآمد ثابت بیشتر از سهام شرکتهاست. از آنجا که در اثر بروز تورم، وامدهندگان برای جلوگیری از کاهش قدرت خرید، نرخ بهره را افزایش میدهند؛ ریسک تورم و ریسک نرخ بهره با یکدیگر رابطه دارند.
ریسک سیاسی
ریسک سیاسی که به آن ریسک کشور نیز گفته میشود، ریسک ناشی از تاثیر تصمیمات دولت و نظام سیاسی کشور بر نظام اقتصادی است. هر چه بیثباتی سیاسی بیشتر شود، عملکرد بنگاههای اقتصادی با مشکلات بیشتری روبرو خواهد شد که باعث افت بیشتر قیمت سهام آنها خواهد شد. از جمله مواردی که منجر به افزایش ریسک سیاسی خواهد شد میتوان به جنگهای داخلی و خارجی و تغییر دولتمردان مانند تغییر رئیسجمهور اشاره نمود.
ریسک بازار
ریسک بازار، ریسک ناشی از نوسانات کلی بازار است که منجر به تغییر بازدهی سرمایهگذاری میشود. کنترل این ریسک معمولا از عهده سرمایهگذاران و فعالان بازار سرمایه خارج است. مواردی مانند تغییر در سیاستهای کلان اقتصادی، تغییر نرخ ارز و نرخ تورم، حملات تروریستی و جنگ از جمله منابع ریسک بازار هستند. برخلاف سایر ریسکها، ریسک بازار را نمیتوان با متنوعسازی سبد دارایی حذف کرد.
بهعنوانمثال یک فاجعه طبیعی مانند زلزله شدید، کل بازار را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.
ریسک نرخ بهره
در یک دارایی حساس به نرخ بهره مانند وام یا سایر اوراق بهادار که در صورت تغییر نرخ بهره، ارزش آنها نیز تغییر میکند، ریسک نرخ بهره وجود دارد. در واقع ریسک نرخ بهره مربوط به ریسک ناشی از نوسانات نرخ بهره و به تبع آن، تغییر ارزش داراییها است. به عنوان مثال، قیمت اوراق بهادار با درآمد ثابت با نرخ بهره رابطه معکوس دارد؛ یعنی با افزایش نرخ بهره، قیمت اوراق بهادار با درآمد ثابت کاهش مییابد و برعکس.