کامل‌ترین اصطلاحات، مفاهیم و لغت نامه بورس بر اساس حرف ش
**
شبه پول
به مجموع سپرده‌های مدت‌دار و سپرده‌های پس انداز مردم نزد بانک‌ها که نسبت به اسکناس و مسکوک درجه نقدشوندگی پایین‌تری دارند، شبه پول گفته می‌شود. شبه پول، نزدیک‌ترین جانشین برای پول است که مهم‌ترین خصوصیت آن، ضد تورمی بودن آن در کوتاه‌مدت است. چرا که دارندگان آن‌ها، حداقل برای مدت کوتاهی از خرج کردن و استفاده از آن منصرف شده‌اند.
شکاف قیمتی
شکاف قیمتی یا همان گپ یا به تعبیر ژاپنی‌ها پنجره، یکی از مفاهیم مهم در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود. منظور از شکاف قیمتی این است که در آن ناحیه قیمتی، هیچ معامله‌ای توسط معامله‌گران صورت نگرفته و باعث ایجاد یک ناحیه‌ی توخالی در نمودارهای قیمتی شده است.
به عنوان مثال تصور کنید نماد X در قیمت ۱۰۰۰ ریال بسته شده و چند روز کاری بعد، بدون دامنه نوسان بازگشایی می‌شود. با توجه به اخبار خوبی که در طی این چند روز منتشر شده، نماد X در روز بازگشایی روی قیمت ۱۴۰۰ ریال (یعنی ٪۴۰+ نسبت به روز معاملاتی قبل) معامله می‌شود. به چنین وضعیتی که هیچ معامله‌ای در بازه قیمتی ۱۰۰۰ تا ۱۴۰۰ ریال صورت نگرفته، اصطلاحا یک شکاف قیمتی یا همان گپ می‌گویند. با بررسی علل ایجاد شکاف‌های قیمتی، می‌توان تصمیمات بهتری درباره خرید یا فروش یک دارایی گرفت.
شکست بازار
شکست بازار (Market Failure) یک اصطلاح اقتصادی و به معنای حاکم شدن شرایطی بر بازار است که در آن، میزان تقاضای مصرف کنندگان با میزان عرضه تولیدکنندگان برابری ندارد و کارایی بازار دچار مشکل می‌شود. زمانی این اتفاق رخ می‌دهد که برخی از عوامل اقتصادی ایده‌آل، دچار ضعف شده و در نتیجه، تعادل عرضه و تقاضا از بین می‌رود. نابرابری توزیعی، سیاست‌گذاری‌های اشتباه و انحصار در ارائه کالا و خدمات، از جمله مواردی است که کارایی بازار را تحت تاثیر قرار داده و می‌تواند منجر به شکست بازار شود.
شاخص صنعت
بر اساس سامانه بین‌المللی طبقه‌بندی صنایع (آیسیک (ISIC))، شرکت‌های موجود در بازار سرمایه ایران به حدود ۵۰ صنعت تفکیک شده است. شاخص قیمت هر صنعت، نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در آن صنعت قرار می‌گیرند و با فرمولی مشابه شاخص کل قیمت قابل محاسبه است. در یک دسته‌بندی کلی‌تر، شرکت‌های پذیرفته‌شده به دو گروه صنعت و مالی تقسیم شده‌اند. شرکت‌های واسطه‌گری مالی مانند بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، در گروه مالی قرار می‌گیرند و گروه صنعت دربرگیرنده کلیه شرکت‌ها به‌جز واسطه‌گری‌های مالی است.
شاخص ۵۰ شرکت برتر
شاخص ۵۰ شرکت برتر تغییرات سطح عمومی قیمت سهام ۵۰ شرکت از بین شرکت‌های بورس را نشان می‌دهد که نسبت به بقیه، قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارند. قابلیت نقدشوندگی به این معناست که سهام این شرکت‌ها در طول ساعات معاملاتی به تعداد زیادی معامله می‌شود و اگر کسی بخواهد آن را بخرد و یا بفروشد، به‌راحتی و به‌سرعت می‌تواند این کار را انجام دهد. این ۵۰ شرکت ثابت نیستند و هر سه ماه یک‌بار به‌روز می‌شوند.
شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر (۱۰ مهر ۱۳۹۷ تا ۳ اردیبهشت ۱۳۹۹)
شاخص فرابورس
شاخص کل فرابورس ایران یا IFX (آیِفِکس) شاخص نماینده بازار اول و دوم فرابورس است و نشان‌دهنده میانگین وزنی بازدهی سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در این دو بازار است. تعداد سهام منتشر شده شرکت‌ها، معیار وزن دهی در این شاخص بوده و بنابراین شرکت‌های بزرگتر، تأثیر بیشتری در شاخص دارند.
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، تغییرات سطح عمومی قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورسی را نشان می‌دهد. این۳۰ شرکت از بین ۱۰۰ شرکت بزرگ بورس تهران انتخاب می‌شوند. در فرآیند انتخاب این شرکت‌ها باید حداقل ۳ ماه از پذیرش و معامله آن‌ها در بورس سپری شده باشد. همچنین ارزش ماهانه معاملات آن‌ها در ۶ ماه گذشته بیش از ۲۵ درصد میانگین ارزش ماهانه معاملات ۱۰۰ شرکت بزرگ در همان دوره باشد.
شاخص
شاخص (Index) در لغت به معنای نمودار، نماگر و نشانگر است. شاخص معیاری آماری است که تغییرات یک یا چند متغیر را در طول زمان نشان می‌دهد. در بازار سرمایه نیز شاخص‌های متعددی نظیر شاخص کل قیمت، شاخص بازده نقدی، شاخص ۵۰ شرکت برتر و غیره تعریف شده است که هر کدام از آن‌ها، پارامترهای خاصی را مورد بررسی قرار داده و وضعیت آن‌ها را در طول زمان نشان می‌دهند. شاخص‌های بازار سرمایه در مجموع، وضعیت کلی بازار و روند تغییرات آن را نشان می‌دهند.
شاخص سهام آزاد شناور
سهام شناور آزاد به بخشی از سهام یک شرکت سهامی گفته می‌شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و قصد ندارند با حفظ آن در مدیریت شرکت مشارکت کنند. محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، مشابه شاخص کل است، با این تفاوت که در وزن‌دهی شرکت‌های موجود در سبد شاخص، به جای استفاده از کل سهام منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده می‌شود. هدف اصلی استفاده از سهام شناور آزاد در محاسبه شاخص‌ها، در واقع پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار است.
