شمع‌ های ژاپنی یا کندل استیک بیش از 100 سال قبل از اینکه غرب نمودارهای میله‌ای و نقطه و شکل را توسعه دهد در ژاپن ایجاد شدند. در دهه 1700 مردی ژاپنی به نام هوما متوجه شد که در حالی که بین قیمت و عرضه و تقاضای برنج ارتباط وجود دارد، بازارها به شدت تحت تأثیر احساسات تاجران هستند.

شمعدان‌ها با نمایش بصری اندازه حرکت قیمت با رنگ‌های مختلف این احساسات را نشان می‌دهند. معامله‌گران از کندل‌ها برای تصمیم‌گیری معاملاتی استفاده می‌کنند. چون این شمع‌ها در پیش‌بینی جهت کوتاه مدت قیمت موثر هستند.

نمودارهای کندل استیک توسط معامله‌گران برای تعیین حرکت احتمالی قیمت بر اساس الگوهای گذشته استفاده می‌شوند. کندل‌ها هنگام معامله مفید هستند؛ زیرا چهار نقطه قیمت (باز، بسته، بالا و پایین) را در طول مدت زمانی که معامله‌گر مشخص می‌کند نشان می‌دهند. بسیاری از الگوریتم‌ها بر اساس همین اطلاعات قیمتی در نمودارهای کندل استیک طراحی می‌شوند.

شمع های ژاپنی نوعی نحوه نمایش برای نمودار قیمت هستند که نقطه شروع، بسته شدن، بالا و پایین قیمت را برای یک دوره مشخص نشان می‌دهند. این نحوه نمایش وضعیت قیمت، قرن‌ها پیش توسط بازرگانان ژاپنی برنج اختراع شد و توسط دلالی به نام استیو نیسون در دهه 1990 در میان تاجران غربی رایج شد.

امروزه نمودارهای کندل استیک ژاپنی محبوب‌ترین راه برای تجزیه و تحلیل سریع عملکرد قیمت، به ویژه در میان معامله‌گران فنی هستند. آنها اطلاعات بصری بیشتری را نسبت به نمودارهای خط سنتی ارائه می‌دهند و در یک نگاه بالاترین نقطه، پایین‌ترین نقطه، قیمت افتتاحیه و قیمت بسته شدن بازار را نشان می‌دهند.

نمودارهای بالا-پایین-باز-بسته (HLOC) مشابه کندل‌ها هستند اما معامله‌گران کندل‌ها را ترجیح می‌دهند چون تجزیه و تحلیل سریع آن‌ها نسبت به HLOC آسان‌تر است.

معامله‌گران فنی علاوه بر استفاده از آنها برای ردیابی تغییرات قیمت قبلی، با کندل استیک به دنبال سرنخ‌هایی برای تعیین جهت بازار می‌گردند. آنها این کار را با جستجوی اشکال قابل تشخیص انجام می‌دهند که اغلب منجر به ادامه یا معکوس شدن روند می‌شود. کندل‌ها می‌توانند برای بررسی عملکرد قیمت در هر بازه زمانی از یک ثانیه تا یک سال کامل استفاده شوند.

برای استفاده از شمع های ژاپنی باید با سه عنصر رنگ، بدنه و فیتیله روی هر شمع آشنا شوید. رنگ شمع جهت حرکت در دوره را به شما می‌گوید، بدنه آن سطوح باز و بسته شدن بازار و فیتیله آن محدوده بالا/پایین را نشان می‌دهد.

امروزه در بیشتر نمودارها شمع‌های سبز نشان‌دهنده حرکت رو به بالا و قرمزها حرکت به سمت پایین هستند. با این حال گاهی اوقات به جای سبز و قرمز از سفید (بالا) و سیاه (پایین) استفاده می‌شود. روی یک شمع سبز قسمت بالای بدنه قیمت بسته شدن و قسمت پایین آن قیمت باز شدن است. در قرمز برعکس این مورد صادق است.

در هر دو شمع قرمز و سبز بالای فیتیله یا سایه بالاترین نقطه‌ای است که بازار در این دوره به آن برخورد کرده است و پایین آن در صورتی که فتیله در پایین شمع قرار گرفته باشد پایین‌ترین نقطه برخورد قیمت است.

با استفاده از این سه عنصر می‌توانید چیزهای زیادی در مورد حرکت بازار در یک دوره خاص بیاموزید. به عنوان مثال یک بدنه بلند روی یک شمع سبز به شما می‌گوید که قیمت صعودی قابل توجهی رخ داده است.

اگر فتیله حتی بلندتر از یک بدنه بلند باشد نشان می‌دهد که سطح بالایی از نوسانات در این دوره وجود داشته است. بنابراین گاوها و خرس‌ها ممکن است برای کنترل با هم رقابت کرده باشند و در نهایت گاوها برنده شده باشند.

در همین حال بدنه قرمز کوتاه با فتیله بالایی نشان می‌دهد که گاو نر قیمت بازار را بالاتر برده، اما قبل از بسته شدن توسط خرس‌ها شکست خورده است. حال اگر اصلاً فیتیله‌ای وجود نداشته باشد، می‌دانید که قیمت باز/بسته همان قیمت بالا/پایین بوده است.

برخی از الگوهای شمع های ژاپنی به عنوان نشانه‌هایی از حرکت احتمالی قیمت در آینده توسط معامله‌گران فنی در نظر گرفته می‌شوند. این الگوها رفتار خاصی را نشان می‌دهند که اغلب به نتایج خاصی در گذشته منجر شده است.

در کل سه نوع الگوی شمعی وجود دارد: تکی، دوتایی و سه تایی، که بر اساس تعداد شمع‌های موجود در الگو تعیین می‌شود. در حالی که عملکرد گذشته تضمینی برای حرکت قیمت در آینده نیست، این الگوها می‌توانند هنگام شناسایی فرصت‌ها مفید باشند.

در اینجا برخی از ساده‌ترین الگوهای شمعی که فقط یک دوره معاملاتی را شامل می‌شود آمده است.

زمانی که شمع دارای فتیله بلندی در بالا و پایین و بدنه باریک باشد، فرفره نخ‌ریسی تشکیل می‌شود. در اینجا بازار محدوده معاملاتی گسترده‌ای داشته، اما تفاوت کمی ‌بین باز و بسته شدن آن وجود دارد.

بر خلاف بسیاری از الگوهای شمعی واقعاً مهم نیست که یک فرفره روی یک شمع قرمز یا سبز شکل گرفته باشد. فقط باید یک بدنه کوچک و یک فیتیله بلند وجود داشته باشد.

در یک فرفره جنگ بین خریداران و فروشندگان وجود دارد. اما خرس‌ها و گاوها در حال خنثی کردن یکدیگر هستند. معامله‌گران فنی فرفره‌های نخ‌ریسی را به عنوان نشانه‌ای از ضعف در روند می‌دانند. اگر یک بازار پس از یک دوره صعودی طولانی یک فرفره تشکیل دهد، ممکن است احساسات مثبت رو به اتمام باشد. اما پس از یک روند نزولی ممکن است احساسات صعودی در حال افزایش باشد.

یکی دیگر از الگوهای شمع های ژاپنی مارابوزو است. مارابوزو از کلمه ژاپنی «طاس» گرفته شده است. یعنی شمعی که هیچ فیتیله‌ای ندارد. یک مارابوزو سبز به ترتیب در پایین‌ترین و بالاترین سطح باز و بسته می‌شود. یک مارابوزو قرمز به ترتیب در بالاترین و پایین‌ترین سطح خود باز و بسته می‌شود. اگر حرکت را در یک مارابوزو سبز تجسم کنیم، هیچ اقدام قیمتی در بالا یا پایین قیمت‌های باز و بسته وجود نخواهد داشت:

همان طور که می‌بینید یک شمع سبز طاس نشانه‌ای از احساسات صعودی واضح را نشان می‌دهد. گاوها با مقاومت کمی ‌از سوی خرس‌ها قیمت بازار را بالاتر برده‌اند. اگر این به عنوان بخشی از یک روند صعودی رخ دهد معامله‌گران فنی آن را نشانه‌ای از ادامه حرکت صعودی می‌دانند. اگر بعد از یک روند نزولی اتفاق بیفتد ممکن است یک حرکت معکوس در کار باشد.

مارابوزو قرمز دقیقا برعکس است. این الگو به شما می‌گوید که خرس‌ها تقریباً کنترل کامل یک جلسه را در دست داشته‌اند و بنابراین یک روند نزولی می‌تواند ادامه یابد یا یک روند صعودی ممکن است معکوس شود.

در الگوی دوجی قیمت‌های باز و بسته دقیقاً برابر هستند (یا تقریباً دقیقاً برابر). بنابراین بدنه به عنوان یک خط بسیار نازک به نظر می‌رسد. در واقع بدنه معمولاً کمتر از 5٪ از کل محدوده دوره است.

مانند فرفره‌های نخ‌ریسی، این الگو نیز می‌تواند به شما بگوید که گاوها و خرس‌ها تا پایان جلسه با یکدیگر درگیر بوده‌اند. چهار نوع اصلی از شمع دوجی وجود دارد که باید مراقب آنها باشید:

• دوجی‌های پا دراز دارای یک فتیله بلند در بالا و پایین بدنه هستند.
• دوجی‌های سنگ قبر دارای یک فتیله بلند در بالای بدنه هستند و هیچ چیزی زیر آن وجود ندارد.
• دوجی سنجاقک دارای یک فتیله بلند در زیر بدنه و فتیله کمی‌ در بالای آن است.
• دوجی چهار قیمت اصلا فتیله ندارد.

دوجی به عنوان یکی از الگوهای شمع های ژاپنی اغلب به عنوان نشانه‌ای از معکوس شدن قیمت آینده در نظر گرفته می‌شود. اگر یک بازار پس از یک روند صعودی گسترده شکل بگیرد ممکن است در شرف بازگشت به سمت پایین باشد. پس از یک حرکت خرسی احساسات فروش ممکن است از بین برود، به این معنی که گاوها در شرف تصرف بازار هستند.

اگر یک بازار پس از یک حرکت نزولی طولانی چکش ایجاد کند، معامله‌گران تکنیکال بر این باورند که ممکن است در آستانه یک مبارزه صعودی باشد. می‌توانید یک چکش را با فتیله‌ی بلندش در زیر بدنه نسبتاً کوتاه با فتیله‌ای کم یا بدون هیچ فیتیله‌ای در بالا ببینید. بدنه باید دو تا سه برابر کوتاه‌تر از فتیله پایین باشد.

این نشان می‌دهد که بازار در طول جلسه به پایین‌ترین حد خود رسیده، اما برگشته و بسیار بالاتر بسته شده است. بنابراین در حالی که فشار فروش قابل توجهی وجود داشته، خریداران وارد عمل شده تا خرس‌ها را قبل از بسته شدن به عقب برانند.

در این شرایط در حالی که احساسات نزولی در حال تضعیف است، این لزوما به این معنی نیست که یک بازگشت قریب‌الوقوع در پیش است. بنابراین اکثر معامله‌گران فنی قبل از باز کردن یک موقعیت در یک چکش منتظر تائید می‌مانند. تایید می‌تواند یک حرکت صعودی قوی در دوره بعدی باشد.

چکش‌های معکوس دقیقاً شبیه چکش‌ها هستند، فقط وارونه‌اند. بنابراین بدنه نسبتاً کوتاهی در زیر فتیله بالایی وجود دارد و دامنه کمی ‌در زیر دارد.

آنها همچنین پس از روندهای نزولی ظاهر می‌شوند و به عنوان سیگنال احتمالی مبنی بر اینکه یک معکوس شدن در راه است در نظر گرفته می‌شوند. با این حال عملکرد قیمت در یک چکش معکوس کمی ‌متفاوت است.

فیتیله بالایی نشان می‌دهد که خریداران در جلسه معاملاتی کنترل بازار را در دست گرفته، اما با مقاومت فروشندگان مواجه شده‌اند. با این حال فروشندگان نتوانستند قیمت آن را بیشتر پایین بیاورند، به این معنی که احساسات نزولی ممکن است در حال کاهش باشد. مانند چکش‌ها بهتر است قبل از باز کردن موقعیت خرید منتظر تائیدیه باشید.