کاملترین اصطلاحات، مفاهیم و لغت نامه بورس بر اساس حرف ن
**
نرخ سود بین بانکی
ممکن است بانکها در دورههای مالی کوتاهمدت روزانه یا هفتگی با کسری یا مازاد نقدینگی روبرو شوند. اگر بانکی دچار کسری نقدینگی شود، باید از طریق وام گرفتن آن را جبران کند تا به حالت تعادل برسد. برای اینکه بانکها برای حل این مشکل به بانک مرکزی نیاز نداشته باشند، بازاری را به نام بازار بین بانکی تشکیل دادهاند که در آن به یکدیگر وام میدهند. اکثر وامهای بین بانکی سررسید کوتاهمدت یک هفتهای یا کمتر دارند. وامدهی بانکها به یکدیگر بر مبنای یک نرخ سودی است که به آن نرخ سود بین بانکی گفته میشود.
نرخ سود بانکی
به مقدار سودی که بانکها به انواع سپردهها پرداخت میکنند، نرخ سود بانکی گفته میشود. نرخ سود بانکی که از جمله شاخصهای تاثیرگذار بر اقتصاد یک کشور است، در ایران توسط بانک مرکزی تعیین و به بانکها ابلاغ میشود. از آنجایی که سپردهگذاری در بانکها تقریبا بدون ریسک است، به نرخ سود بانکی، “نرخ بهره بدون ریسک” نیز گفته میشود. نرخ بهره بدون ریسک در محاسبات مالی و ارزیابی پروژههای اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرد.
نسبت سپرده قانونی
مطابق با قوانین بانک مرکزی، بانکها باید همواره بخشی از مبالغ دریافتی از مردم تحت عنوان سپرده را نزد بانک مرکزی قرار دهند که به آن سپرده قانونی گفته میشود. بر اساس قوانین پولی و بانکی، نسبت سپرده قانونی بین ۱۰ تا ۳۰ درصد خواهد بود و بانک مرکزی ممکن است با توجه به نوع فعالیت بانکها، نسبتهای متفاوتی برای آن در نظر بگیرد. سپرده قانونی یکی از ابزارهای غیرمستقیم سیاست پولی به شمار رفته و بانک مرکزی برای کنترل میزان نقدینگی میتواند از آن استفاده کند.
نرخ تسعیر ارز
شرکتهای فعال در ایران که با سایر کشورها مراودات مالی دارند نیز باید مانند سایر شرکتها، اسناد حسابداری خود را بر اساس واحد پولی ریال ثبت و گزارش کنند. بر همین اساس، باید با توجه به نرخی مشخص، واحد پولی که به واسطه آن مبادله صورت گرفته است را به ریال تبدیل کنند. اصطلاحا به این نرخ، نرخ تسعیر ارز گفته میشود. به بیان ساده، به نرخ تبدیل دو ارز یا واحد پولی مختلف به یکدیگر، نرخ تسعیر ارز گفته میشود.
نکول
نکول به معنای عدم ایفای تمام یا بخشی از تعهدات یکی از طرفین یک قرارداد مالی است که ممکن است به صورت عمدی و یا ناخواسته باشد.
بر همین اساس ریسک نکول که یکی از مهمترین ریسکهای مالی محسوب میشود را ریسک عدم ایفای تعهدات در تاریخ سررسید مینامند.
ریسک نکول یکی از ریسکهای پایه در اکثر قراردادهای تجاری است. به همین منظور توصیه میشود تا افراد پیش از عقد هر قرارداد مالی ابتدا رتبه اعتباری و سابقه فرد مقابل را از نظر توانایی ایفای تعهدات مالی ارزیابی کنند تا احتمال وقوع این ریسک را تا حد ممکن برای خود کاهش دهند.
نوسان گیری
در بازار سرمایه ایران، به طور کلی، سود به دو دسته تقسیم میشود:
۱. سودی که حاصل از تغییرات قیمت اوراق بهادار است.
۲. سودی که شرکتها در انتهای سال مالی و بر اساس عملکرد سالانه خود، میان سهامداران شرکت توزیع میکنند. البته ممکن است شرکتی به دلیل عملکرد ضعیف، هیچ سودی به سهامداران خود پرداخت نکند.
به اشخاصی که از روش اول، یعنی کسب سود از بالا و پایین رفتن قیمت اوراق بهادار، سود کسب میکنند، اصطلاحا نوسانگیر میگویند. مثلا تصور کنید سهمی را با قیمت ۱۰۰۰ خریداری کردهاید. پس از مدتی که قیمت سهم رشد کرده و به ۱۲۰۰ ریال رسید، تصمیم به فروش آن سهم میگیرید. در این حالت به روش کسب سود شما، اصطلاحا نوسان گیری گفته میشود.
نقدینگی
در علم اقتصاد، به مجموع پول و شبه پولی که در اقتصاد یک کشور در جریان است، نقدینگی گفته میشود. پول، مجموع اسکناس و سکههای فلزی در دست مردم و انواع سپردههای جاری است که با صدور چک، وجه نقد آن قابل برداشت است. شبه پول نیز شامل انواع سپردههای قرضالحسنه، پسانداز و سپردههای مدتدار یک تا چند ساله است.
نمودار شمعی
نمودار شمعی یا کندل استیک یکی از انواع نمودارهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال است. هر نمودار شمعی از تعدادی شمع تشکیل شده است. هر شمع نیز بیشترین قیمت، کمترین قیمت، قیمت بازشدن و قیمت بسته شدن یک نماد را در یک بازه زمانی خاص نشان میدهد. معمولا اگر قیمت بسته شدن بیشتر از قیمت بازشدن باشد، بدنه شمع به رنگ سبز (یا به صورت توخالی) و اگر قیمت باز شدن بیشتر از قیمت بسته شدن باشد، بدنه شمع به رنگ قرمز (یا به صورت توپر) نمایش داده میشود.
نمودار میلهای
نمودار میلهای یکی از انواع نمودارهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال است که رفتار قیمت یک ورقه بهادار را در یک بازه زمانی خاص نشان میدهد. هر میله چهار قیمت باز شدن (Open)، بیشترین (High)، کمترین (Low) و بسته شدن (Close) را نشان میدهد. قیمتهای باز شدن و بسته شدن به ترتیب با یک خط کوچک در سمت چپ و راست میله نمایش داده میشوند. ابتدا و انتهای هر میله نیز بیشترین و کمترین قیمت را نشان میدهد.
نماد
هر نماد در بازار سرمایه، نام اختصاری یک ورقه بهادار خاص است. در واقع برای سهولت اشاره به یک ورقه بهادار خاص، از نماد آن استفاده میشود. به عنوان مثال، نماد “اخزا” به “اوراق خزانه دولتی” و نماد “کزغال” به “سهام شرکت زغال سنگ پروده طبس” اشاره دارد.
معمولا اولین حرف در نماد مربوط به سهام شرکتها، به صنعتی که شرکت در آن فعال است، اشاره دارد. به عنوان مثال، حرف “خ” مربوط به سهام شرکتهای خودرویی است و نمادهای خساپا، خزامیا و خبهمن، مربوط به شرکتهای همین صنعت هستند.