مدیریت ریسک و سرمایه چیست؟
در این مطلب قصد داریم مفهوم مدیریت ریسک و سرمایه را بررسی کنیم. مدیریت ریسک در بازارهای مالی به فرآیند شناسایی، تجزیه و تحلیل و پذیرش یا کاهش عدم قطعیت در تصمیمات مربوط به سرمایه‌گذاری گفته می‌شود. مدیریت ریسک زمانی انجام می‌شود که یک سرمایه‌گذار یا مدیر سرمایه‌گذاری با تجزیه و تحلیل موقعیت سعی در کاهش میزان ضرر و زیان مانند خطرات اخلاقی در یک سرمایه‌گذاری دارد. در نتیجه تجزیه و تحلیل صورت گرفته، این فرد با توجه به اهداف سرمایه‌گذاری و اشتهای ریسک خود سعی می‌کند اقدامات مناسب را انجام دهد.
ریسک جزئی جدایی‌ناپذیر از درآمد است. تمام سرمایه‌گذاری‌ها شامل میزان ریسک متفاوتی هستند، این ریسک در مورد اوراق بهادار ایالات متحده چیزی نزدیک به صفر در نظر گرفته می‌شود و برای بازارهای سهام نوظهور یا دارایی‌هایی در بازارهای با تورم بالا بسیار زیاد است. امکان اندازه‌گیری ریسک به هر دو صورت مطلق و نسبی وجود دارد. زمانی که سرمایه‌گذاران درک بهتری نسبت به ریسک داشته باشند می‌توانند درک بهتری نسبت به فرصت‌ها، معاملات و هزینه‌هایی که باید صرف روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند داشته باشند. در ادامه بیشتر به مفهوم مدیریت ریسک می‌پردازیم، با ما همراه باشید.
اهمیت مدیریت ریسک و سرمایه
یک سازمان با داشتن یک طرح مدیریت ریسک و در نظر گرفتن خطرات بالقوه مختلف یا پیش‌بینی رویدادها می‌تواند در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کرده و در آینده از سرمایه‌گذاری خود محفاظت کند. دلیل اهمیت طرحی برای مدیریت ریسک و سرمایه این است که یک شرکت با اجرای این طرح می‌تواند راهی برای اجتناب از خطرات بالقوه پیدا کند، در صورت وقوع چنین خطراتی اثر آن‌ها را به حداقل برساند و با نتایج ناشی از این خطرات کنار بیاید. توانایی درک و کنترل ریسک سازمان‌ها را قادر می‌سازد در تصمیمات مربوط به سرمایه‌گذاری اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند.
مدیریت ریسک و سرمایه چطور اجرا می‌شود؟
معمولاً اکثر ما به ریسک به عنوان یک پدیده نامطلوب فکر می‌کنیم. هر چند در دنیای سرمایه‌گذاری ریسک یکی از اجزای ضروری و جدایی‌ناپذیر از عملکرد مطلوب کسب و کار است. تعریف رایجی که درباره ریسک در سرمایه‌گذاری وجود دارد ریسک را به عنوان عاملی که موجب انحراف از نتیجه مورد انتظار می‌شود در نظر می‌گیرد. می‌توانیم این انحراف را به صورت مستقل و یا وابسته به عامل خاصی مانند معیار بازار در نظر بگیریم.
درست است که ریسک هم دارای نتایج منفی است و هم مثبت، اما اکثر سرمایه‌گذاران باور دارند که این نوع انحراف بخشی از نتیجه نهایی سرمایه‌گذاری شما را تضمین می‌کند. یعنی برای رسیدن به نتایج بهتر باید با خطرات بزرگ‌تری روبرو شوید. البته افزایش ریسک منجر به بالا رفتن نوسانات نیز می‌شود. گرچه سرمایه‌گذاران حرفه‌ای مدام به دنبال روش‌هایی برای کاهش این نوسانات و بی‌ثباتی‌ها می‌گردند، هنوز هم یک راه مطمئن برای این کار وجود ندارد. در اینجا به روش اجرای مدیریت ریسک و سرمایه می‌رسیم.
روش اجرای مدیریت ریسک و سرمایه
میزان بی‌ثباتی که یک سرمایه‌گذار باید بپذیرد کاملاً به اشتهای ریسک او یا در مورد سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به اشتهای ریسک اهداف سرمایه‌گذاری آن‌ها بستگی دارد. یکی از رایج‌ترین موارد استفاده از معیارهای مطلق ریسک انحراف معیار است. انحراف معیار نوعی معیار آماری از پراکندگی حول یک گرایش مرکزی است. برای استفاده از این معیار باید متوسط بازده یک سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید و سپس میانگین انحراف معیار آن را در همان بازه زمانی پیدا کنید. با این کار می‌توانید ریسک را به صورت عددی محاسبه کنید.
پراکندگی‌های معمولی (یعنی همان نمودارهای معروفی که شبیه به زنگوله هستند) نشان می‌دهند که بازده مورد انتظار از یک سرمایه در 67 درصد مواقع دارای یک انحراف معیار و در 95 درصد مواقع دارای دو انحراف معیار خواهد بود. در این صورت با آگاهی از میزان ریسکی که یک سرمایه‌گذاری دارد می‌توانید قبل از تصمیم‌گیری ببینید از نظر احساسی و مالی توانایی پذیرش این میزان خطر را دارید یا نه.
یک مثال از مدیریت ریسک
برای مثال در طول یک دوره زمانی 15 سال از 1 آگوست سال 1992 تا 31 جولای سال 2007 متوسط بازده کل سالانه شرکت S&P 500 به اندازه 10.7 درصد بوده است. این عدد نشان می‌دهد در کل این دوره چه اتفاقی افتاده است اما در مورد اتفاقاتی که در طول این 15 سال رخ داده‌اند هیچ گونه اطلاعاتی در اختیار ما قرار نمی‌دهد. با استفاده از روش مدیریت ریسک و سرمایه می‌توانیم میانگین انحراف معیار S&P 500 را برای دوره زمانی 15 ساله به اندازه 13.5 درصد محاسبه کنیم. این تفاوت بین درآمد متوسط و درآمد واقعی در بیشترین نقاط تعیین شده در طول دوره 15 ساله است.
زمانی که از مدل زنگوله‌ای استفاده می‌کنید هر درآمد معین شده‌ای باید در 67 درصد از مواقع در یک انحراف معیار و در 95 درصد مواقع در دو انحراف معیار قرار بگیرد. بنابراین یک سرمایه‌گذار S&P 500 می‌تواند انتظار داشته باشد که درآمد این شرکت در 67 درصد مواقع و در هر یک از نقاط داده شده در طول دوره زمانی 15 ساله به اندازه 10.7 درصد به علاوه یا منهای انحراف معیار 13.5 درصد باشد. همچنین ممکن است در 95 درصد مواقع یک افزایش یا کاهش 27 درصدی (دو انحراف معیار) دیده شود. در این صورت اگر سرمایه‌گذار ببیند که می‌تواند این میزان ریسک را بپذیرد در این شرکت سرمایه‌گذاری می‌کند.
استراتژی‌ها و فرآیندهای مدیریت ریسک و سرمایه
تمامی طرح‌های مدیریت ریسک برای ایجاد یک فرآیند کلی مدیریت خطرات سرمایه‌گذاری مراحل یکسانی را دنبال می‌کنند. در زیر می‌توانید با برخی از استراتژی‌هایی که در زمینه مدیریت ریسک و سرمایه به کار می‌روند آشنا شوید:
- زمینه سازی: باید شرایطی که سایر مراحل مدیریت ریسک در طی آن انجام می‌شوند را درک کنید. معیارهایی که برای ارزیابی ریسک مورد استفاده قرار می‌گیرند باید ایجاد شوند و ساختار تجزیه و تحلیل ریسک نیز باید تعریف شود.
- شناسایی ریسک: شرکت باید خطرات احتمالی که ممکن است تأثیرات منفی بر روی یک عملیات یا پروژه بگذارند را شناسایی و تعریف کند.
- تحلیل ریسک: بعد از اینکه انواع خاصی از ریسک شناسایی شد شرکت باید احتمال وقوع و اثرات آن‌ها را مشخص کند. هدف از استراتژی ارزیابی ریسک درک هر یک از انواع مختلف ریسک و تأثیراتی است که می‌توانند بر روی اهداف و پروژه‌های شرکت بگذارند.
- ارزیابی و برآورد ریسک: بعد از تعیین ریسک‌های احتمالی و نتایج حاصل از وقوع آن‌ها باید ریسک مورد نظر بیشتر ارزیابی شود. سپس شرکت تصمیم می‌گیرد که امکان پذیرش این ریسک وجود دارد یا نه.
- کاهش ریسک: در این مرحله از مدیریت ریسک و سرمایه شرکت محتمل‌ترین ریسک‌ها را ارزیابی کرده و با استفاده از عوامل کنترل کننده طرحی برای کاهش آن‌ها ایجاد می‌کند.
- نظارت بر ریسک: فرآیند کلی نظارت بر ریسک باید بر اساس طرح تعیین شده در مرحله کاهش ریسک اجرا شود.
- ارتباط و مشورت: سهامداران داخلی و خارجی باید در جریان هر یک از مراحل مدیریت ریسک قرار بگیرند و این فرآیند با مشورت تمام سهامداران اجرا می‌شود.
جمع‌بندی
با توجه به موارد ذکر شده متوجه شدیم مدیریت ریسک به فرآیند شناسایی و تحلیل و پذیرش یا کاهش میزان تردیدی که در تصمیمات مربوط به سرمایه‌گذاری وجود دارد گفته می‌شود. ریسک یکی از اجزای جدایی‌ناپذیر درآمد و بازدهی است و روش‌های مختلفی برای تشخیص آن وجود دارد. تمامی طرح‌های مدیریت ریسک نیز بر اساس استراتژی یا مراحل خاصی مانند زمینه سازی، شناساییی ریسک و… انجام می‌شوند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید به صفحه اینستاگرام لیدوما فارکس مراجعه کنید.
