اسیلاتور  RSIیا شاخص قدرت نسبی یک شاخص فنی نوسانی است که در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود. این اندیکاتور، میزان تغییرات اخیر قیمت را برای ارزیابی شرایط خرید یا فروش بیش از حد در قیمت سهام یا سایر دارایی‌ها اندازه‌گیری می‌کند. RSI به عنوان یک نوسان‌ساز (یک نمودار خطی که بین دو حد حرکت می‌کند) نمایش داده می‌شود و می‌تواند از 0 تا 100 قرائت شود.

تفسیر سنتی و کاربرد اصلی RSI این است که اگر معادل 70 یا بالاتر شود، نشان می‌دهد که یک دارایی در حال خرید یا ارزش‌گذاری بیش از حد است و احتمال معکوس شدن روند وجود دارد. قرائتRSI  معادل ۳۰ یا کمتر نیز نشان‌دهنده شرایط فروش بیش از حد و معکوس شدن روند از نزولی به صعودی است.

RSI با توجه به فرمول‌های خاصی محاسبه می‌شود. معمولا در هر پلتفرم معاملاتی RSI را می‌توان در زیر نمودار قیمت رسم کرد. این شاخص فنی با افزایش تعداد و اندازه کندل‌های مثبت افزایش می‌یابد و با افزایش تعداد و اندازه کندل‌های منفی کاهش می‌یابد. فرمولی که برای محاسبه RSI در نظر گرفته شده موجب می‌شود این اندیکاتور فقط بین ۰ و ۱۰۰ نوسان کند و از آن پایین‌تر یا بالاتر نرود.

همان طور که در تصویر بالا می‌بینید، اسیلاتور  RSIمی‌تواند برای دوره‌های طولانی در منطقه‌ای که ارزش خرید دارد باقی بماند در حالی که سهام در روند صعودی باشد. زمانی که سهام در روند نزولی قرار دارد، این اندیکاتور ممکن است برای مدت طولانی در قلمرو فروش بیش از حد باقی بماند. این می‌تواند برای تحلیلگران جدید گیج‌کننده باشد، اما یادگیری استفاده از اندیکاتور در چارچوب روند غالب این مسائل را روشن می‌کند.

روند اولیه سهام یا دارایی ابزار مهمی ‌برای اطمینان از درک صحیح قرائت شاخص RSI است. به عنوان مثال، تکنسین معروف بازار، کنستانس براون، این ایده را ترویج کرده است که افزایش فروش در RSI در یک روند صعودی به احتمال زیاد بسیار بیشتر از سطح 30٪ است و اینکه افزایش خرید در RSI در طول یک روند نزولی بسیار کمتر از سطح 70 درصد است.

همان طور که در نمودار زیر می‌بینید، در طول یک روند نزولی، اسیلاتور  RSIنزدیک به سطح 50% به جای 70% به اوج خود می‌رسد که می‌تواند توسط سرمایه‌گذاران برای نشان دادن مطمئن‌تر شرایط نزولی استفاده شود. بسیاری از سرمایه‌گذاران برای شناسایی بهتر افراط‌ها، یک خط روند افقی بین سطوح 30 تا 70 درصد اعمال می‌کنند. زمانی که قیمت سهام یا دارایی در کانال افقی بلندمدت قرار دارد، معمولاً تغییر سطوح خرید یا فروش بیش از حد ضروری نیست.

یک مفهوم مرتبط با استفاده از سطوح افزایش خرید یا فروش بیش از حد متناسب با روند، تمرکز بر سیگنال‌های تجاری و تکنیک‌هایی است که با روند مطابقت دارند. به عبارت دیگر، استفاده از سیگنال‌های صعودی زمانی که قیمت در روند صعودی است و سیگنال‌های نزولی زمانی که یک دارایی در روند نزولی قرار دارد، به جلوگیری از هشدارهای نادرست زیادی که RSI می‌تواند ایجاد کند، کمک می‌کند.

به طور کلی، زمانی که RSI از سطح مرجع 30 افقی فراتر می‌رود، یک علامت صعودی است و زمانی که به زیر سطح مرجع 70 افقی می‌لغزد، یک علامت نزولی است. به عبارت دیگر، می‌توان تفسیر کرد که مقادیر اسیلاتور  RSI معادل ۷۰ یا بالاتر نشان می‌دهد که یک دارایی بیش از حد خرید یا ارزش‌گذاری شده است و ممکن است برای یک روند معکوس یا عقب‌نشینی اصلاحی قیمت آماده شود. قرائت RSI 30 یا کمتر نشان‌دهنده شرایط فروش بیش از حد است و احتمال معکوس شدن روند از نزولی به سمت صعودی وجود دارد.

در طول روندها، قرائت‌های RSI ممکن است در یک باند یا محدوده قرار بگیرند. در طول یک روند صعودی، RSI تمایل دارد بالای 30 بماند و اغلب باید به 70 برسد. در طول یک روند نزولی، به‌ندرت دیده می‌شود که RSI از 70 تجاوز کند و این اندیکاتور اغلب به 30 یا کمتر می‌رسد. پس به کمک RSI می‌توان قدرت روند را تعیین کرد و زمان‌هایی که احتمال معکوس شدن روند وجود دارد را شناسایی نمود.  به عنوان مثال، اگر RSI نتواند در چند نوسان متوالی قیمت در طول یک روند صعودی به 70 برسد، اما سپس به زیر 30 برسد، روند ضعیف شده و ممکن است معکوس شود.

برعکس این موضوع برای یک روند نزولی صادق است. اگر روند نزولی نتواند به 30 یا کمتر برسد و سپس به بالای 70 صعود کند، این روند نزولی ضعیف شده و ممکن است به سمت صعودی معکوس شود. خطوط روند و سطح حمایت و مقاومت فیبوناچی و میانگین‌های متحرک ابزارهای مفیدی هستند که در هنگام استفاده از اسیلاتور  RSIدر این راه باید لحاظ شوند.

یک نمونه از کاربرد RSI تشخیص واگرایی است. واگرایی دو نوع دارد و سیگنال تقریبا قابل اطمینانی صادر می‌کند. یک واگرایی مثبت یا صعودی زمانی رخ می‌دهد که RSI یک قرائت بیش از حد فروش ایجاد می‌کند و به دنبال آن یک کف بالاتر از قبلی تشکیل می‌دهد، در حالی که کف‌های متناظر با اینها در نمودار قیمت وضعیت متفاوتی دارند. این نشان‌دهنده افزایش حرکت صعودی است و می‌توان از شکست بالای قلمرو فروش بیش از حد برای ایجاد یک موقعیت خرید جدید استفاده کرد.

واگرایی منفی یا نزولی زمانی اتفاق می‌افتد که RSI یک قرائت اضافه خرید و به دنبال آن یک سقف پایین‌تر از قبلی ایجاد می‌کند اما نمودار قیمت وضعیت متفاوتی دارد.

همان طور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید، زمانی که RSI پایین‌ترین سطح را تشکیل می‌دهد و قیمت به پایین‌ترین حد خود رسیده است، یک واگرایی صعودی شناسایی می‌شود. این یک سیگنال معتبر است، اما زمانی که یک دارایی در یک روند بلندمدت پایدار است، واگرایی‌ها به‌ندرت قابل اطمینان هستند.

یکی دیگر از تکنیک‌های معاملاتی، رفتار اسیلاتور  RSIرا در زمانی که دوباره از قلمرو خرید یا فروش بیش از حد خارج می‌شود، بررسی می‌کند. این سیگنال “رد نوسان” صعودی نامیده می‌شود و دارای چهار بخش است:

1. RSI در محدوده فروش بیش از حد قرار می‌گیرد.
2. RSI به بالای 30 درصد می‌رسد.
3. RSI یک افت دیگر را بدون بازگشت به قلمروی بیش از حد فروش ایجاد می‌کند.
4. سپس RSI بالاترین سطح اخیر خود را می‌شکند.

همان طور که در نمودار زیر می‌بینید، اندیکاتور RSI به منطقه فروش بیش از حد رسیده، تا اینکه سطح 30٪ شکست خورده و پایین‌ترین سطح رد شده که سیگنال را در هنگام برگشت به بالاتر، تحریک می‌کند. استفاده از RSI در این روش بسیار شبیه ترسیم خطوط روند روی نمودار قیمت است.

مانند واگرایی‌ها که دو نوع مثبت و منفی هستند، یک نسخه نزولی از سیگنال رد نوسان نیز وجود دارد که شبیه تصویر آینه‌ای از نسخه صعودی است. رد نوسان نزولی نیز دارای چهار بخش است:

1. RSI به منطقه‌ای که بیش از حد خرید شده افزایش می‌یابد.
2. RSI به زیر 70 درصد می‌رسد.
3. RSI بدون بازگشت به منطقه‌ای که بیش از حد خرید شده است، سقف دیگری را تشکیل می‌دهد.
4. سپس اسیلاتور RSIپایین‌ترین سطح اخیر خود را می‌شکند.

نمودار زیر سیگنال رد نوسان نزولی را نشان می‌دهد. مانند بسیاری از تکنیک‌های معاملاتی، این سیگنال زمانی قابل اعتمادتر خواهد بود که با روند بلندمدت غالب مطابقت داشته باشد. سیگنال‌های نزولی در طول روندهای نزولی کمتر احتمال دارد که آلارم‌های کاذب ایجاد کنند.

واگرایی میانگین متحرک همگرایی (MACD) یکی دیگر از شاخص‌های حرکتی است که از روند قیمت پیروی می‌کند. این شاخص، رابطه بین دو میانگین متحرک قیمت را نشان می‌دهد. MACD با کم کردن میانگین متحرک نمایی 26 (EMA) از EMA 12 محاسبه می‌شود. نتیجه آن خط MACD است.

سپس یک EMA نه روزه MACD، به نام “خط سیگنال” در بالای خط MACD رسم می‌شود که می‌تواند به عنوان یک محرک برای سیگنال‌های خرید و فروش عمل کند. معامله‌گران ممکن است زمانی که MACD از خط سیگنال خود عبور می‌کند، دارایی را بخرند و زمانی که MACD از زیر خط سیگنال عبور می‌کند، دارایی را بفروشند.

RSI برای نشان دادن اینکه آیا دارایی بیش از حد خرید شده یا بیش از حد به فروش رسیده طراحی شده است. RSI با استفاده از میانگین سود و زیان قیمت در یک دوره زمانی معین محاسبه می‌شود. دوره زمانی پیش‌فرض 14 دوره است که مقادیر آن از 0 تا 100 محدود شده است.

MACD رابطه بین دو EMA را اندازه‌گیری می‌کند، در حالی که RSI تغییر قیمت را در رابطه با اوج و کف قیمت اندازه‌گیری می‌کند. این دو شاخص اغلب با هم استفاده می‌شوند تا تصویر فنی کامل‌تری از یک بازار به تحلیلگران ارائه دهند.

این شاخص‌ها هر دو میزان حرکت یک دارایی را اندازه‌گیری می‌کنند. با این حال، آنها عوامل مختلفی را در نظر می‌گیرند، بنابراین گاهی اوقات نشانه‌های متناقضی را ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، اسیلاتور  RSIممکن است برای یک دوره زمانی ثابت، بالاتر از 70 را نشان دهد، که نشان می‌دهد احساسات بیش از حد به سمت خرید افزایش یافته است.

در همان زمان، MACD می‌تواند نشان دهد که شتاب خرید همچنان در حال افزایش است. هر یک از این اندیکاتورها ممکن است با نشان دادن واگرایی از قیمت، تغییر روند آتی را نشان دهد (قیمت همچنان بالاتر می‌رود در حالی که اندیکاتور پایین‌تر می‌شود یا برعکس).